Alergia na ślinę komarów

Alergia na ślinę komarów jest bardzo powszechna w wielu rejonach świata, jednak często bywa bagatelizowana zarówno przez pacjentów, jak i przez lekarzy. Znanych jest ponad 4 tysiące gatunków komarów, należących do ponad 40 rodzajów. Za najbardziej powszechne uznaje się Aedes aegypti, Culex quinquefasciatus i Aedes vexans. Ludzi atakują wyłącznie samice, ponieważ potrzebują krwi ssaków do prawidłowego rozwoju jaj. Po ukąszeniu ssą krew i wydzielają do rany białka, które najprawdopodobniej rozszerzają naczynia włosowate i zapobiegają krzepnięciu krwi. Niestety białka te nie tylko są odpowiedzialne za przenoszenie wielu zakażeń wirusowych i malarii, ale także mogą być alergenne.

Fazy odczynu immunologicznego

Pierwsza faza dotyczy ludzi, którzy po raz pierwszy zostają ukąszeni przez komara, czyli mają pierwszy kontakt z alergenem. Osoby te z reguły bardzo dobrze tolerują to pierwsze ukąszenie, a świąd odczuwają dopiero po kilku następnych.

W kolejnej fazie (tzw. alergii opóźnionej) typowym objawem jest pojawienie się grudki, a w nadwrażliwości natychmiastowej – bąbla. Wraz z następnymi ukłuciami u pacjenta nie dochodzi już do fazy opóźnionej, a czasami przy częstych ukąszeniach nie pojawia się bąbel, czyli następuje naturalne odczulanie. Może być ono częściowe, czyli obserwujemy tolerancję na ukąszenia komarów pod koniec lata, ale następnej wiosny pacjent jest znów wrażliwy na ukąszenia. Bardzo rzadko notuje się silne reakcje uogólnione.

Diagnostyka alergii

Diagnostyka alergii na ślinę komarów jest trudna i rutynowo nie jest prowadzona. Problem stanowi brak wystandaryzowanych alergenów śliny komara, ponieważ na świecie istnieje wiele gatunków tych owadów.

Profilaktyka i leczenie

Stosuje się środki odstraszające owady, które zawierają m.in. witaminę B5, olejek cytronelowy i dwuetylotoluamid (DEET), który jest jednak toksyczny dla dzieci. Gdy mamy do czynienia z alergią natychmiastową, podaje się leki przeciwhistaminowe. Zażycie cetyryzyny lub loratadyny skutkuje zmniejszeniem się obrzęku skóry i złagodzeniem świądu. Bardzo rzadko stosuje się immunoterapię, czyli odczulanie, a środowisko medyczne jest podzielone co do jej zasadności. Ma ona sens przede wszystkim w przypadkach, kiedy objawy ukąszenia są wyjątkowo nasilone. Podaje się wtedy antygen będący wyciągiem z całego owada.

Źródła:

• Rudzki. Alergia na ślinę komarów. Alergia Astma Immunologia. 2005; 10(3): 103–107.