Mleko krowie jest jednym z pierwszych obcych pokarmów, który jest wprowadzany do diety małych dzieci tuż po okresie naturalnego karmienia. Z tego powodu jest to również jeden z najwcześniej uczulających alergenów. Jednak na mleko krowie, a właściwie białka mleka krowiego, uczulone są nie tylko dzieci. Alergia na mleko, choć z mniejszą częstością, może dotyczyć również osób dorosłych.
Objawy alergii ma mleko dotyczą zwykle układu pokarmowego: biegunki, wymioty, bóle brzucha, wzdęcia; skóry: atopowe zapalenie skóry, pokrzywki, wypryski skórne; mleko może również być przyczyną astmy czy zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego. Nie u wszystkich osób alergia na białka mleka krowiego manifestuje się w ten sam sposób. Również stopień nasilenia objawów jest różny: od łagodnych po ciężkie. Ponadto osoby z alergią na białka mleka krowiego w odmienny sposób reagują na różne produkty mleczne. Część z nich jest w stanie tolerować produkty gotowane, a objawy alergii pojawiają się jedynie po spożyciu „surowych”, nieprzetworzonych termicznie produktów, inni z kolei nie są w stanie tolerować mleka i produktów mlecznych pod żadną postacią.
Dlaczego alergia na białka mleka krowiego jest tak różna?
Główną przyczyną tak dużej zmienności jest indywidualna odpowiedź układu odpornościowego każdej osoby, która cierpi na alergię na mleko. Mleko to mieszanina bardzo wielu białek, przeciwko którym organizm alergika może wyprodukować przeciwciała IgE będące przyczyną alergii. Obecnie największą wartość diagnostyczną mają takie białka, jak: kazeina, alfa-laktoalbumina, beta-laktoglobulina, surowicza albumina wołowa oraz laktoferyna. Uczulenie na konkretne białko niesie z sobą określone konsekwencje.
Kazeina
Uczulenie na kazeinę wiąże się z cięższymi objawami oraz ma charakter przetrwały – alergia będzie trwała dłużej. Kazeina to białko termostabilne, czyli odporne na działanie wysokich temperatur, dlatego nawet gotowane czy „pieczone” mleko i produkty mleczne będą powodowały występowanie objawów. W takim przypadku alergik powinien unikać wszystkich produktów mlecznych oraz takich, gdzie kazeina stanowi dodatek (np. chipsy, wędliny, czekolada).
Białka serwatkowe
Uczulenie na białka serwatki: alfa-laktoalbuminę, beta-laktoglobulinę, surowiczą albuminę wołową oraz laktoferynę – związane jest zwykle z łagodniejszą postacią alergii ma mleko, choć nie można całkowicie wykluczyć reakcji o cięższym charakterze. Ponieważ białka serwatki są białkami termolabilnymi, czyli tracącymi swoje uczulające właściwości po podgrzaniu, możliwa jest tolerancja mleka i produktów mlecznych poddanych obróbce cieplnej, np. gotowaniu czy pieczeniu.
Klasyczna diagnostyka alergii
Klasyczna diagnostyka alergii z krwi na mleko krowie w celu określenia obecności przeciwciał wykorzystuje pełen ekstrakt mleka, czyli mieszaninę wszystkich białek wchodzących w jego skład. Taki ekstrakt jest oznaczany symbolem „f2 – mleko krowie”. Pozwala to na ustalenie, czy mamy do czynienia z osobą uczuloną na białka mleka krowiego, ale nie jesteśmy w stanie określić charakteru alergii ani możliwości tolerancji mleka przetworzonego, np. gotowanych czy pieczonych produktów mlecznych.
Molekularna diagnostyka alergii
Bardziej precyzyjne informacje uzyskamy, wykonując tzw. komponentowy test alergologiczny EUROLINE DPA-DX Mleko. Test obok pełnego ekstraktu mleka (f2) zawiera wysoko oczyszczone białka mleka krowiego: kazeinę, alfa-laktoalbuminę, beta-laktoglobulinę, surowiczą albuminę wołową oraz laktoferynę, co pozwala na określenie indywidualnego profilu uczulenia na białka mleka krowiego. Pomaga to przewidzieć tolerancję na przetworzone termicznie produkty mleczne oraz określić stopień ciężkości i charakter alergii.